"Wat is er toch met me aan de hand?’ Ben ik overwerkt? Of misschien wel in de overgang?’’ Menig vrouwelijk medewerker worstelt tijdens de overgang met deze vragen... Tachtig procent van de werkende vrouwen kan tijdens de overgang en na de menopauze tot wel 10 jaar lang hevige klachten ervaren. Hoe kun je als werkgever ondersteuning bieden voor jouw collega’s tijdens deze periode?

Wat is de overgang? 
De overgang betekent het naderende einde van de vruchtbaarheid van de vrouw. In deze overgangsperiode neemt de voorraad eicellen in de eierstokken af en wordt er gaandeweg steeds minder oestrogeen en progesteron aangemaakt. Gemiddeld raken vrouwen tussen de 40 en 60 jaar in de overgang. De gemiddelde leeftijd is 51. Bij uitzonderingen komt een vrouw vóór of rond haar dertigste al in de overgang.

De hormoonschommelingen van geslachtsorganen progesteron en oestrogeen kunnen onaangename klachten veroorzaken, zoals: stemmingswisselingen, opvliegers en nachtelijk zweten, slaapproblemen, vermoeidheid en sombere depressieve gevoelens. Dit is slechts een greep uit alle klachten.

Een nieuw hoofdstuk 
Voor veel vrouwen loopt de overgangsperiode parallel aan allerlei andere levensfactoren: het werk, een gezinsleven met vaak puberkinderen, mantelzorg voor hun inmiddels bejaarde ouders of andere dierbaren. De combinatie van deze zorg- en werktaken wordt hen vaak te veel.

Burn-out of overgang?
Veel vrouwen zijn tijdens de overgang nog gevoeliger voor stress en spanning. Sommige werktaken kunnen zelfs onmogelijk worden. Bij circa 45% van de vrouwen die langdurig verzuimen op hun werk met de diagnose burn-out of overspannenheid, spelen eigenlijk overgangsklachten. (Bron: RIVM, Arboportaal).

Laat medewerkers niet alleen de lasten rond hun overgangsklachten dragen. Dit is wat je kunt doen als:

Leidinggevende
-         Toon oprechte steun en begrip
Het is belangrijk om erkenning te tonen dat dit onderwerp bestaat en speelt. Biedt medewerkers een luisterend oor, ook als je weinig van het onderwerp afweet of er zelf niet mee te maken hebt. Je hebt geen mogelijkheid om klachten weg te nemen, maar je kunt wel doorverwijzen naar de juiste hulp. Denk aan toegang tot een gespecialiseerde coach, een leefstijlcoach, een voedingsdeskundige of overgangsconsulente.

-         Probeer eens een andere manier van werken
Als een collega baat heeft bij meer beweging, stel dan voor om online meetings staand, of al wandelend te doen. Praat over flexibele werktijden wanneer iemand slecht slaapt.

-         Ga het onderwerp niet uit de weg
Veel vrouwelijke collega’s durven nog altijd niet vrij over de overgang te praten. Dat zij er niet over praten, wil niet zeggen dat het niet speelt. Durf te vragen naar klachten en wat vrouwen nodig hebben.

HR-manager
Wat kun je als HR-manager of leidinggevende jouw vrouwelijke medewerkers faciliteren om hun werk goed uit te voeren? In grote organisaties is het belangrijk dat er draagvlak wordt gecreëerd voor een onderwerp zoals de overgang.

-         Vernieuw je HR-beleid
De overgang is een cruciaal onderdeel van vitaliteit op de werkvloer. In een organisatie creëer je draagvlak voor het onderwerp door dit te betrekken in het vitaliteitsbudget. Zorg dat collega’s en teams betrokken en gewend raken bij het onderwerp. Bijvoorbeeld door het onderwerp te betrekken in vergaderingen en interne communicatie.

-         Vraag waar behoefte aan is
Zelfbedachte initiatieven hebben weinig zin als het niet overeenkomt met de behoeften van de medewerker. Vraag medewerkers waarmee zij geholpen zijn via anonieme vragenlijsten.

-         Communiceer over hulp die beschikbaar is
Maak medewerkers bewust van de handvatten en tools waar zij op terug kunnen grijpen. Maak het zichtbaar via bijvoorbeeld een wellbeing platform of met flyers en hand-outs op de werkplek. Laat de overgangscoach zichzelf voorstellen op de werkvloer, bied toegang tot een vergoeding hiervoor. Organiseer trainingen, webinars of workshops over dit onderwerp.

-         Moedig openheid aan
De overgang en de impact hiervan is niet iets om je voor te schamen. Toch vreest 1 op de 5 vrouwen voor haar baan als ze open is over de klachten (CNV, 2021). Praat erover tijdens een-op-een gesprekken, richt een laagdrempelige praatgroep op of organiseer een groepssessie met gelijkgestemden.